Oleje tłoczone na zimno są produktami, które nie są wytwarzane na drodze ekstrakcji olejów z nasion rozpuszczalnikami organicznymi. Nie są również poddawane procesowi rafinacji.
Spożywanie olei tłoczonych na zimno może prowadzić do opóźniania bądź zahamowania rozwoju chorób cywilizacyjnych, takich jak np.: otyłość, nadciśnienie tętcznicze czy nadmierny stres. Pośród olejów tłoczonych na zimno wyróżnia się oleje pozyskane z nasion (np. z wiesiołka), pestek (np. moreli), owoców, orzechów (np. makadamia) czy kiełków. Oleje te są przede wszystkim źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych, takich jak kwas linolowy, dostarczają niezbędnych organizmowi składników bioaktywnych, do których należą m.in. tokoferole.
Zrównoważona dieta jest jednym z czynników naszego zdrowia i dobrego samopoczucia. Oleje tłoczone na zimno zalicza się do żywności funkcjonalnej, ponieważ są bogatym źródłem antyoksydantów, takich jak np. tokoferole, przez co doskonale działają jako przeciwutleniacze. Zawierają wielonienasycone kwasy tłuszczowe i sterole. Oleje te pozyskuje się z nasion i owoców roślin oleistych, które zawierają więcej niż 15% tłuszczów. Przy ich produkcji wyklucza się stosowanie wysokiej temperatury. Tłoczenie na zimno jest najstarszą metoda pozyskiwania oleju, zaliczaną do ekologicznych ze względu na brak użycia jakichkolwiek rozpuszczalników.
Na wysoka jakość oleju tłoczonego na zimno składają się takie czynniki jak: zachowanie surowych norm higienicznych, jednorodność czy odpowiednia dojrzałość surowca (ważny jest moment, w którym surowiec jest zbierany).
Oleje tłoczone na zimno zawierają głównie triacyloglicerole (95%). Pozostałą część stanowią grupy związków, takie jak: tokoferole, fosfolipidy, sterole, węglowodory (skwalen), karotenoidy i chlorofile, oraz inne związki odpowiadające za barwę, które są bardzo cennymi składnikami pod względem żywieniowym.
Kolejnym cennym składnikiem olei tłoczonych na zimno są jednonienasycone kwasy tłuszczowe i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym NNKT (kwas linolowy, który nie jest produkowany przez nas organizm – musi być dostarczamy wraz z pożywieniem). Kwasy te zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, ponieważ zmniejszają poziom triacylogliceroli i cholesterolu LDL w naszym organizmie. Badania dowodzą, że kwasy te mają równie korzystny wpływ na obniżenie ryzyka zachorowania na choroby psychiczne, wliczając depresję.
Zawarte w olejach sterole wykazują zdolność do obniżania poziomu cholesterolu, poprzez redukcje jego absorpcji we krwi, co wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób serca. Sterole wykazują także właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwwrzodowe, przeciwnowotworowe, a w odpowiednio spełnionych warunkach działanie przeciwutleniające.
Drugą znaczącą grupą związków są to koferole, które są naturalnymi przeciwutleniaczami. Wykazują one zdolność do wygaszania reaktywnych form tlenu oraz wolnych rodników. Ich zawartość wyraża się jako ekwiwalent witaminy E. Oprócz właściwości przeciwutleniających odpowiada ona również za aktywność enzymów czy przekazywanie impulsów elektrycznych w komórce. Jej zwiększone spożycie dzienne korzystnie przeciwdziała takich chorobom jak: nowotwory, miażdżyca, choroby układu krążenia, choroba Parkinsona czy Alzheimera.
Z pośród grupy węglowodorów w olejach tłoczonych na zimno występuje skwalen, który posiada właściwości silnie przeciwutleniające. W organizmie ludzkim pełni on funkcje prekursora w procesie syntezy cholesterolu, hormonów steroidowych, kwasów żółciowych i witaminy D. Skwalen wspomaga również transport tlenu do komórek. Jako składnik lipidowy skóry wykazuje właściwości antybakteryjne oraz przeciwgrzybiczne. Dodatkowo chroni skórę przez peroksydacją lipidów wynikającą z ekspozycji na promienie ultrafioletowe.
Wyższa cena olei tłoczonych na zimno bierze się z faktu mniejszej wydajności niż w przypadku olei rafinowanych, ponadto wymagania surowcowe są wyższe, lecz zapewnia to odpowiednią trwałość.